„Migracja to aktualny temat, ale nie nowa historia”

To zdanie można przeczytać na stronie internetowej Immigrantmuseet w Farum w Danii. Ta myśl stanowiła też pewnego rodzaju punkt wyjścia w przygotowaniu i realizacji projektu pn. „Szlakiem muzeów migracji w UE…”. Na skutek wydarzeń politycznych i społecznych w ostatnim dziesięcioleciu, można było zauważyć zintensyfikowaną działalność instytucji kultury na rzecz tworzenia oferty włączającej migrantów i migrantki nie tylko jako odbiorców/odbiorczynie oraz twórców/twórczynie, ale też jako osoby współtworzące nową wizję narracji inkluzywnej.

Wiele z poznanych w trakcie realizacji projektu dobrych praktyk przyniosło wyjątkowo pozytywne efekty. Pogłębiona analiza tych działań pozwoliła na wyodrębnienie powtarzających się „historii sukcesu”, które sprawdziły się w różnych kontekstach społeczno-ekonomiczno-politycznych w Unii Europejskiej. Inspirowanie się projektami mającymi faktyczny wpływ na inkluzję społeczną w różnych uwarunkowaniach i rzeczywistościach UE to jeden z celów tego projektu. Drugim jest dzielenie się pozyskaną wiedzą.

Oto krótki katalog wybranych dobrych praktyk:

Bezpieczna przestrzeń – funkcjonowanie muzeów migracji oraz innych instytucji kultury jako przyjaznej i bezpiecznej przestrzeni spotkań, miejsc cyklicznej aktywności (np. artystycznej ale też kulinarnej, zdobywania nowych kompetencji, np. językowych) dla szeroko rozumianej lokalnej społeczności (ludności rdzennej, migrantów i migrantek wewnętrznych, cudzoziemców i cudzoziemek);​

Wyjście w teren – programowanie części działalności instytucji poza jej główną siedzibą, dotarcie np. z sezonową ofertą do miejsc spotkań społeczności lokalnej w przestrzeni miejskiej;

Szerokie spojrzenie na migrantów/migrantki – włączenie w narrację migracyjną drugie i trzecie pokolenia, a także osoby z lokalnej społeczności mające doświadczenie jakiejkolwiej (nawet krótkiej) mobilności, w tym również reemigrantów;​

Muzea migracji jako platformy debaty, rozmów na temat ponadczasowych wartości/przyszłości – funkcja organizatorów oraz miejsc spotkań i dyskusji dla społeczności lokalnych (w tym cudzoziemców i cudzoziemek), gdzie zwraca się uwagę na pluralizm myśli, spojrzeń, punktów widzenia, prowadzone są przez te podmioty pewnego rodzaju „konsultacje społeczne” na ważne społecznie tematy, gdzie każdy ma możliwość wypowiedzenia się, udziału w dyskusji ale też jej zainicjowania, zaprezentowania różnorodności myśli (odejście od postrzegania cudzoziemców i cudzoziemek jako tylko i wyłącznie odbiorców/odbiorczynie, beneficjentów/beneficjentki);​

Oddanie przestrzeni dla twórczości migrantów i migrantek, stworzenie miejsca na inną narrację na temat migracji, sztuki, kultury niż ta pochodząca z państwa goszczącego – w ten sposób muzea i inne instytucje kultury są postrzegane przez osoby z doświadczeniem innych kultur i języków jako również ich (utożsamiają się z nimi, rozpoznają jako swoje);​

Zaproszenie społeczności cudzoziemskich do współtworzenia narracji oraz oferty programowej muzeów migracji oraz instytucji kultury – koncepcja tzw. co-creators, współtwórców i współtwórczyń;

Zaangażowanie w działalność instytucji kultury tzw. gate keepers, osób wprowadzajacych pochodzących z innych kultur – cudzoziemscy ambasadorowie instytucji kultury, migranckie rady, współpraca ze stowarzyszeniami;

• ​

Jasny przekaz muzeów migracji pokazujący migrację jako część historii narodowej – realizacja projektów wzmacniających świadomość tego faktu (zmniejsza się różnica pomiędzy przyjezdnymi i autochtonami, bo mobilność jest wpisana w tożsamość wszystkich narodów).​